Op 17 juli 1996 crashte TWA Flight 800 onderweg van New York naar Parijs.
Een draadje brandde door, vonkte en veroorzaakte een vuurbal op de plek waar de rechtervleugel aan de romp vastzat. De cabine brak en het voorste deel van het vliegtuig viel zes kilometer naar beneden. Het achterste deel schoot – bij gebrek aan gewicht van het voorste deel – als een raket verticaal de lucht in. De vleugels braken af, waarna de rest alsnog naar beneden viel, de oceaan in. Forensische experts die het ongeluk reconstrueerden denken dat de passagiers in het achterste deel van het toestel het hele proces – twee, drie minuten lang – bij bewustzijn hebben meegemaakt.
Douglas Coupland heeft in zijn woonkamer een foto van de wrakstukken van TWA Flight 800 aan de muur hangen. De foto is gemonteerd op een lichtbak en heeft de afmetingen van één bij twee meter, de grootte van een deur. De foto is fascinerend, maar op een andere manier dan foto’s van wrakstukken van een plek waar zojuist iets vreselijks is gebeurd. Rokende brokstukken, weggeslagen stalen platen, zwart verschroeide aarde – de foto van de wrakstukken van TWA Flight 800 aan de muur van Douglas Coupland toont iets anders. Alle brokstukken zijn bij elkaar gezocht en op een stalen geraamte gemonteerd.
Het gekreukte vliegtuig staat in een fluorescent verlichte hal, onder hetzelfde licht als het licht in Couplands woonkamer. Coupland vond de foto op internet, liet hem uitprinten, thuisbrengen en kijkt er nu naar alsof een Rauschenberg in zijn woonkamer hangt. Hij schrijft, ‘It is a testament of human creativity, ingenuity and endurance that not only could a plane such as a 747 be constructed in the first place, but that tens of thousands of pieces of its shrapnel could be collected from the ocean’s bottom over an area of several hundreds of square miles, and then be reconstituted to recreate the whole. Shocking. Stunning.’
Van elke ramp is tegenwoordig meteen beeld beschikbaar, maar het beeld van het wrak van TWA Flight 800 ontstond pas nadat nauwgezet de bodem van de oceaan afgezocht was. Ik ben gefascineerd door Couplands fascinatie. Is een vliegtuigwrak inlijsten en aan de muur hangen pervers? Beeld is onverschillig, de horror zit in Douglas Couplands beschrijving van de laatste minuten van TWA Flight 800.
Naschrift: Als ik foto’s van het gereconstrueerde vliegtuig zoek op datzelfde internet valt me de gepoetste brandschone vloer op.