‘I have unpicked the famous red gloves and knitting them up again for you!’ schrijft Penelope Fitzgerald aan haar dochter Maria in 1972.
Wat weet ik over Penelope Fitzgerald? Penelope Fitzgerald publiceerde op haar 58e haar eerste boek. Haar woonboot zonk twee keer. Ze schreef The Blue Flower. Candia McWilliam in het voorwoord: ‘Penelope Fitzgerald was in the provident habit of unravelling and reknittting garments for her family.’
Uiteenrafelen. Terugbreien. Mooie metafoor. Zo werkt schrijven, zo kan ik schrijverschap neerzetten, moet Candia McWilliam gedacht hebben. Deze vrouw trekt draden los en breit kleding terug. Wat je tegenkomt gebruiken. ‘Knitting up.’ ‘It’s too simple to call it research.’
Van Candia McWilliam staan twee vreemde foto’s op een weblog. De ene toont een knappe vrouw, de andere een uitgeput exemplaar, getormenteerd gezicht, geen gewone rimpels maar diepe voren, verticaal, alsof iemand haar oogleden heeft bewerkt met een mes . Ze houden als tentstokken haar oogleden omhoog.
Candia McWilliam lijdt aan blefarospasme, ooglidkramp. Hersenen geven haar oogleden voortdurend instructies om te sluiten. Blefarospasme is een haast mythische kwelling. Je staat tot je kin in het water, maar kunt niet drinken.
‘The novelist Candia McWilliam had no idea of the emotional and physical torment in store for her when, in spring four years ago [2006], as a judge for the Man Booker Prize for Fiction, she began experiencing problems with her eyesight. The judging process is notoriously gruelling; about 120 novels are read and reread at lightning speed – often a book a day – always with forensic attention to intellectual merit.’
Meer dan honderd boeken moeten lezen, op bliksemsnelheid – always with forensic attention to intellectual merit. Candia McWilliam is er niet best aan toe. Haar ogen functioneren perfect, toch is ze ziende blind. Blefarospasme is dus de naam van de aandoening, en ik weet niet welke symptomen erger zijn, spasmen of totale verkramping.
Uiteindelijk ondergaat ze een operatie die klinkt als een spionageroman, The Crawford Brow Suspension. Spieren worden uit de binnenkant van haar knie gehaald. Ze blijken te slap te zijn en moeten verstevigd worden met synthetisch materiaal voordat ze boven haar oog in haar lichaam worden gezet (knitted up).
‘She must have Botox every three months for the rest of her life as a consequence of the operation.’
Candia McWilliam schreef een memoir, What To Look for in Winter. Een criticus over dat boek: ‘What To Look for in Winter is not only a literal journey through blindness towards restored sight, but a metaphorical one too’.
Blindheid als metafoor.
Geopende ogen als metafoor.
Leven als metafoor als metafoor (poetica).
Zo slinger je van metafoor naar werkelijkheid en terug.
Hij schrijft ook ‘After the suicide [van haar moeder], McWilliam found 50 of her mother’s lipsticks and spent the following winter using them to draw sunsets. This memoir is yet another rich, outlandish sunset drawn in mother’s lipstick.’ Wat je tegenkomt gebruiken.
In het eerste hoofdstuk schrijft Candia McWilliam ‘I am six foot tall and afraid of small people.’ Ik neem dat letterlijk en dat boeit evenzeer.
Dit is waarom het web werkt, waarom we er terugkeren. Hoewel Fitzgeralds The Blue Flower wacht, wil ik weten hoe het met Candia McWilliam afloopt. Inmiddels heb ik het gevoel dat ik haar persoonlijk ken.