‘What we’re made of is incredible interesting,’ zegt Rachel Armstrong. We bestaan deels uit dood materiaal. We bestaan deels uit bacteriën, voor een groot deel, 2 à 3 kilo. Zij leven met ons samen, wij met hen. ‘You lose your humanity if you lose your gut bacteria because you’re being given antibiotica,’ zegt ze.
Een verhaal vertellen is zorgvuldig je woorden kiezen. Ze heeft een hekel heeft aan het woord ‘humanity’, heeft teveel lading, is te christelijk, ze prefereert ‘being’. We zijn ‘icological beings’. ‘Complex interdependent system of interacting things’. Deels dood dus. En niet alleen.
We lijken meer op tornado’s dan op horloges, op computers of op intelligente machines – want wat zijn dat? We zijn voortdurend ‘shifting’, ‘collapsing’, ‘taking in energy, letting it out’, ‘leaving stuff behind’. We zouden tornado’s moeten bestuderen. Dynamische systemen, processen, verandering.
Ik probeer Rachel te zien als tornado. Er komt veel informatie uit haar. ‘We’re new to this world of complexity,’ zegt ze. ‘We can analyse it, but not build it.’ Dingen zijn complex omdat je ze niet kunt reduceren tot losse delen. Ze zegt het nog een keer, ‘we should study tornados.’ Bedoelt ze ‘built them’?
Ik denk aan Nelly Ben Hayoun die een vulkaantje designde voor in de woonkamer. ‘In order to make myself recognized by the Other, I must risk my own life’ laat ze Sartre zeggen op haar site (The Other Volcano, 2010). We nemen weinig risico’s – Rachel Neil Stephenson een dag eerder in haar lezing.
‘Less damaging’ is niet goed genoeg, ‘good’ is goed genoeg, ‘vital’, ‘mutual generosity’, ‘growth’, ‘decay’, ‘richness’ (Richard Fortey). We zouden bodems, grond, aarde moeten bestuderen. Bodems leven niet, toch voeden ze zichzelf en ze verouderen. We zouden niet overal beton en asfalt moeten storten, open systemen afdekken, toedekken.
– Lezing Rachel Armstrong
(28, 29, 30 maart, Age Of Wonder, Baltan Laboratories, a festival celebrating the spirit of 100 years of Natlab)