Niemand ontsnapt aan de zwaartekracht. Op aarde regeren wetten die ons neerduwen, tot het graf erop volgt. Minstens zo onzalig eindigen verlangens. Honger naar kennis leidt in de Bijbel tot de zondeval en de vliegdrang van Icarus vindt voltooiing op de zeebodem.
Is het ooit goed? De een valt voor het vaderland, de ander voor de liefde, een derde voor het grote geld. Even doeltreffend leert de zwaartekracht over geschiedenis. De twintigste eeuw zou vervroegd zijn gestopt met de val van de Berlijnse Muur, de eenentwintigste eeuw zou vertraagd zijn gestart met ingestorte broedertorens in New York.
Voelen we opluchting of ontsteltenis wanneer niets of niemand ontkomt? Er zijn sporters, zatlappen, acteurs, schoonheden, miljardairs, dromers, timmerlui en wie niet. Marc Kregting geeft ruimte aan al hun verhalen. Vaak zijn ze komisch, bij vlagen dramatisch. De pijn van een afgrond is anders dan die van een bananenschil.
Trouw aan zijn schrijverschap dat meer dan een kwarteeuw beslaat, tast Kregting de taal wanhopig af. Onderweg slaat de bodem onder zijn leven weg. Het geheugen moet hem overeind helpen. Zo is De encyclopedieën van de val meteen een eerste autobiografie, een bron van wetenswaardigheden en een fust vol kolder.
De reis door dit boek begint overal, direct. Een traject van A tot Z kan ook. Elke route brengt zowel vederlichte als loodzware ervaringen teweeg. De grappen, het verdriet en de wonderen die hier zijn verzameld bieden stof voor talloze romans.
‘een groots project (…) een humoristisch, absurdistisch boek vol losse beschrijvingen waarin telkens de kwetsbare positie van de mens wordt benadrukt.’ (Rosan Hollak, NRC Handelsblad)
‘Zeshonderd pagina’s tellend traject van A tot Z, waarin auteur-criticus Marc Kregting inventariseert hoe niemand zomaar ontsnapt aan de zwaartekracht. (…) Kregting weeft autobiografische elementen doorheen de zowel lichtvoetige, ironische als doodernstige lemma’s.’ (Dirk Leyman, De Morgen)
‘Innemend zijn de autobiografische fragmenten (…). Uit elk lemma spreekt Kregtings obsessionele liefde voor taal: ‘Nippertje, Het. Mogelijk te vinden in de buurt van de valreep.’ De teksten zijn onderhoudend, bij momenten hilarisch en zelfs leerrijk. Kregtings ‘valencyclopedie’ is een originele krachttoer, een wonderlijke ode aan de verticaliteit.’ (Laurent De Martelaer, HUMO)
‘Zijn omschrijvingen (die vaak veel langer zijn dan de voorbeelden, soms een halve pagina) zetten je aan het denken en maken je aan het lachen (hoewel ze eerder absurd dan satirisch zijn), en bestaan vaak uit waarnemingen, anekdotes, mijmeringen en herinneringen. Een bladerboek om diagonaal te lezen.’ (Raymond Noë, Boekenkrant)
‘Ik geloof dat Kregting, iemand die zijn hele loopbaan aan alle genres heeft willen ontsnappen. met de encyclopedie in zijn vorm gevallen is. (…) Van de Nederlandse literatuur is de essayistiek mijn minst favoriete genre. Er zijn maar weinig schrijvers die iets anders proberen te schrijven dan soms misschien wat langere columns. Kregting staat alleen al daarom op eenzame hoogte.’ (Marc van Oostendorp, Neerlandistiek.nl)
‘een absoluut uniek boek, dat bovendien verschillende boeken in zich draagt. Met deze encyclopedie koopt de lezer tegelijk een geschiedenis van de sport, een kroniek van de populaire cultuur en een overzicht van de moderne letterkunde. Maar even goed is het boek een vervormd filosofisch traktaat’ (Jürgen Pieters, Doorbraak)
‘Een prachtig boek. Honderden letterlijke vallen. Maar net zo verwonderlijk, en te bewonderen, zijn Kregtings bruggetjes naar andere vallen. Taalinvallen. (…) Als lezer blijf je scannen, wat dit boek zo verslavend maakt. Je slaat het open en begint waar je wil. Een veel geestiger boek valt niet te vinden.’ (Rik Van Puymbroeck, De Tijd)
‘een fantastisch bevrijdingsproject: namelijk om poëzie, in de brede zin van dat woord, gaande van verhaspelingen tot liedteksten en gedichten, te lezen buiten het ‘officiële’ kader van een dichtbundel (…) Het is een boek om in de lijnbus te lezen, op een vol terras of in een drukke treincoupé, omdat in elk lemma het geroezemoes van de meest diverse stemmen doorklinkt’ (Daniël Rovers, De Standaard)
‘Een encyclopedie is een verzameling, liefst zo volledig mogelijk, van zekere kennis, er zijn feiten en er zijn analyses die daarop gebaseerd zijn, uiteraard zijn er ook ideologische encyclopedieën, de Katholieke en de Vlaamse zijn daarvan een voorbeeld maar ook deze willen een totaaloverzicht van het ingenomen domein geven. De ambitie van Kregting gaat veel verder : de val is de zijnstoestand van de mens, de ambitie is dus al bij voorbaat gevallen : onmogelijk is het dit te omvatten, toch is daar het streven, zeker wanneer we beseffen dat elk lemma een ander kan verbergen. (…) waar ‘vroeger’ de religieuze aanvaarding deugdzaam was, de nederigheid dienend, is het synoniem al veel minder deugdzaam – men moet zich niet neerleggen bij de feiten die fouten zijn – dit is de militante (niet te verwarren met de activistische) cultuur waaruit Kregting stamt en die hij (tegen beter weten in) in stand wil houden – de kritische filosofie toegepast op de cultuur, de literatuur (…) dat de encyclopedie in haar geheel en in sommige lemma’s tot een antikapitalistisch manifest uitgroeit en dat dit gedaan wordt via de taal (…) Ook mag er niets vergooid worden – dit is dan het project van Marc Kregting : de mens bewaren is de maatschappij behoeden – denk scherp, weet weinig.’ (Johan Velter, sfcdt 1, 2, 3)
stem: marc kregting
titel: de encyclopedieën van de val (2022)
perspectief: inhaalkennis
bron: kregtingarchief.blogspot.com
mopw: meerstemmige encyclopedie