If you could retain only one memory, what memory would that be?
Een man verliest zijn geheugen. Hij kan het leven leiden dat hij wenst, maar welk leven? Hij dwaalt door de wereld zoals hij door de film dwaalt, rusteloos, zoekend, steeds een ander uiterlijk, andere taal, andere plek. Fiona Tan, filmmaker, vult zijn blanco geest met beelden uit de geschiedenis van Europa.
In de film zit het verhaal over een man die in 1897 een ballonvaart naar de Noordpool maakt, de ballon lekt uit alle naden, zo stel ik me gevoel voor, de man strandt, hij komt om in de sneeuwkou. De foto’s die Tan gebruikt zijn prachtig, bruinwit als een gevilde berenhuid.
In de film zit ook een vrouw. Ze zegt tegen de camera ‘ik heb altijd iets anders gewild, maar het is nooit gelukt’. Hoop is gewelddadig. Memory: the past rewritten in the direction of feeling. Ze zegt, vlak voor we vertrekken uit de bioscoop en elk een andere kant op gaan: exact vandaag volgend jaar check ik hoe gelukkig je bent.
Thuis zoek ik de ballonvaarder op. Er is een dagboek, een logboek, er zijn foto’s. ‘Op 17 oktober 1897 schreef de Zweedse ballonvaarder Salomon August Andree voor het laatst in zijn dagboek. In Andree’s geboortedorp Gränna wordt ter ere van de ballonvaarder ieder jaar een ballonnendag gehouden.’ Ik ben gestrand in mijn bed. Ik wil daar heen. Kan ik herinneringen maken door te lezen?
In physical terms we inhabit space, but in emotional terms we are inhabited by memory (Saramago’s notebook, 4).
Kidnapt het geheugen, aanwezig, en hoop, afwezig, het gevoel?
De film bevat een vreemde lus. Je zit in een bioscoopzaal en kijkt naar een bioscoopzaal, alsof je de film zojuist gemaakt hebt in je hoofd en de mensen op het scherm naar jouw geest kijken, een ruimte die weliswaar niet bestaat maar desondanks desoriënteert en insluit.