notities bij het lezen van Byung-Chul Han

We leven in een vermoeide samenleving. De depressieve haalt het niet. Hij raakt uitgeput van de inspanning waartoe de samenleving hem verplicht: initiatief tonen en zichzelf worden. De commandomaatschappij (Foucault) baart krankzinnigen en misdadigers, de prestatiemaatschappij depressieven en kneuzen. Depressie wijst op een overmaat aan positiviteit: er is teveel.

Verveling is het hoogtepunt van geestelijke ontspanning, de luxe om mentaal bezig te zijn met niets. Multitasking is de overlevingsstrategie van het wilde dier in het open veld dat terwijl het eet moet opletten, kroost en omgeving in de gaten moet houden, vijanden moet weghouden. Als je noodgedwongen je aandacht over meerdere taken verdeelt, kun je je niet contemplatief verdiepen in de ander tegenover je.

Wat gaat het worden, smartphone, de luxe van verveling of je contemplatief verdiepen in degene tegenover je?

Een notitie over dansen is zo nietszeggend dat ik niet kan terughalen waarom ik haar schreef. Op den duur zal het zo gaan met alle notities. Dat beangstigt me. Niet alleen de inspanning put uit, ook de ervaring dat je jezelf in die inspanning niet herkent. In de weerspiegeling van een scherm kijken, een vreemde zien. Of in de spiegel, ‘s ochtends.

Depressiviteit komt niet alleen voort uit het geweld van het positieve, de terreur van het immanente, maar ook uit bindingsarmoede. Het sociale is verbrokkeld en gefragmenteerd. Ik ben verbrokkeld en gefragmenteerd, ik kan me niet binden aan vorige versies van mezelf.

Informatie en fantasie zijn tegengestelde krachten, het geheugen en de database zijn verschillende krachten. Het geheugen is narratief, vervormt, slaat op, verandert. De database blijft onveranderlijk, herinnert zich niets, data blijven altijd gelijk. Ik ben het niet met de schrijver eens, informatie en fantasie liggen in elkaars verlengde, een snipper informatie prikkelt de fantasie evenzeer als fantasie dat doet.

Wie blauwe ogen heeft, heeft een vader én moeder met defecte genen.

We zijn op weg naar een high definition samenleving. Porno maximaliseert visuele informatie. Dat doet elke verbeeldingskracht teniet. ‘De nieuwe communicatiemedia geven de fantasie zeker geen vleugels, integendeel: hun hoge informatiedichtheid, vooral die van de visuele media, onderdrukt die fantasie eerder.’

Dwingende vrijheid = vrijwillige dwang.

Er is teveel.

Er kan teveel.

»