We weten het niet, zegt Salomon Kroonenberg. Homo Sapiens leeft veel te kort om alles meegemaakt te hebben waartoe de aarde in staat is. Het zou kunnen dat het kouder wordt. Het zou kunnen dat het warmer wordt. Gletsjers waren al eens kleiner (Hannibal over de Alpen, klein kunstje), de zeespiegel was al eens hoger (6 meter, Amersfoort lag aan zee).
tijd als stroom
Iets kan één kant op bewegen, daglengte bijvoorbeeld. De dagen op aarde duren steeds langer (24 uur tegenover 17 uur vroeger) omdat de aarde bij haar omwenteling steeds meer wrijving ondervindt waardoor ze steeds trager draait. Natuurlijk proces in één richting.
tijd als puls
Iets kan plotseling gebeuren (meteorietinslag, vulkanische eruptie, aardbeving). Zoiets kan morgen opnieuw gebeuren. Valt niet te voorspellen. Chaotisch proces.
tijd als golf
Iets kan de natuurlijke cyclus van de aarde betreffen. In de lente, als de natuur met alle macht groene blaadjes produceert, daalt het CO2. In de herfst, als de blaadjes vallen, stijgt het CO2.
Het voorspellen van klimaatverandering, aardbevingen, erupties en meteorietinslagen is nog steeds niet mogelijk. Het hangt er vanaf op welke schaal je naar tijd kijkt. Er is één zekerheid. De aarde heeft het allemaal al eens meegemaakt. Op weg naar huis trap ik het gaspedaal dieper in. De toekomstige mens is misschien blij met een beetje extra broeikasgas (minder koude ijstijd). We weten het niet.
De tijd van de aarde, Salomon Kroonenberg, zesde Paradisolezing, Verstegen & Stigter