Het is alweer een poosje geleden dat Joost de Vries zijn mooie lofzang schreef over de graphic novel die Aimée de Jongh maakte van William Goldings Lord of the flies (De Groene, 23 oktober 2024). Inmiddels zullen veel mensen het prachtig uitgegeven boek met veel genoegen en bespiegeling hebben gelezen. Net als ik.
Waaraan wordt voorbijgegaan is de ernstige fout die dit boek bevat. In alle edities, ook de oorspronkelijke Engelse, die ik vroeger heb gelezen, staat dezelfde beschrijving van hoe de jongens op een eiland vuurtje stoken, gebruikmakend van een bril in de zon. Deze episode is essentieel voor het verdere verloop van eht verhaal, want dan pas hebben ze het vuur om te overleven. Dit is echter onmogelijk! Piggy draagt, als enige in de groep, een bril, een bril voor bijziendheid. Zo’n bril draag ik ook. Een bril met minglazen. Maar daarmee kun je met een felle zon geen brandpunt maken om vuur te stoken met droog hout of ander materiaal. Probeer het maar. Het lukt wel met plusglazen. Dit heb ik als kind al ervaren.
Je kunt zeggen: zoiets maakt het boek niet minder belangrijk. Zo dacht ik ook toen ik deze editie met fraaie tekeningen bekeek. Maar die bril komt nu wel heel nadrukkelijk in beeld en speelt nadien ook nog een grote rol. Dan wordt erom gevochten, al was het maar om het bezit van één glas. Hoofdstuk 10 heet: De schelp en de bril.
Wist Aimée de Jongh dit? Wist Joost de Vries dit? Is die fout van Golding storend? Wordt de kwaliteit van het verhaal dan minder? Daar kun je eindeloos over discussiëren. Ik vond het toch wel storend. Er is vaker gewezen op feitelijke onjuistheden in literaire meesterwerken. Meestal betreft het details, een jaartal of een naam. Dit is wel het mooist uitgebeelde en sterkste voorbeeld.
titel: lord of the flies
stem: jos kool
perspectief: ingezonden brief
bron: de groene amsterdammer (2025)
mopw: meerstemmige encyclopedie