niet beschrijven maar zelf laten spreken
Ze vraagt waar ik mee bezig ben, behalve eenzaam zijn, want dat zijn we allebei, en op een gegeven moment ben je daarover uitgepraat, murw. Ik vertel haar dat ik onrustig ben, ik zit met een idee waarin ik geloof, wat groot en moeilijk is, en ook simpel en helder. Ik zoek de juiste woorden, ik wil het graag uitleggen, want ik wil dat het er komt. Ze is technisch, ze kent het web, ze zal het begrijpen voordat ik het zelf begrijp.
Op wikipedia verdwijnen honderd meningen in één pagina, zeg ik. Iemand strijkt het tapijt voortdurend glad. Ik wil bij elk lemma meerdere invalshoeken, kunnen lezen, bijvoorbeeld een historische, een ethische, poëtische, feitelijke, etymologische, literaire, politieke, feministische, onvriendelijke, filosofische, filmische, aforistische. Ik zoek een meerstemmig wikipedia.
1.
Ah, je wil terug naar redactie, in plaats van honderd mensen die één pagina redigeren, wil je redactie om honderd afzonderlijke stemmen te laten horen.
Duizend, corrigeer ik onmiddellijk, want mijn intuïtie, mijn eldorado, de spark die me gaande houdt, roept om duizend invalshoeken, maar inderdaad, dat wil ik: een veelheid aan stemmen. Elke persoon kan trouwens schrijven wat hij wil. Sterker, dat moet hij doen, hij spreekt vrijuit. Duizend lijkt haar onuitvoerbaar, ze zou het aan geen enkele geldschieter voorleggen.
2.
Het is een iteratie op wiki, zegt ze. Op wat een wiki is.
3.
De kracht en kern van het idee is volgens haar dat het tegen de huidige tendens van verschraling ingaat. Algoritmes filteren op persoonlijke voorkeuren en gedrag, we krijgen een steeds smaller en enger wereldbeeld voorgeschoteld. Netflix, Facebook, allemaal werken ze zo. Jouw meerstemmig wikipedia beweegt de andere kant op, zegt ze.
Ik leg haar nog een denkstap voor.
Op mijn blog merkte ik op een gegeven moment dat ik lemma’s aan het verzamelen was. Clarice Lispector vulde het lemma herfst. Olivia Laing eenzaamheid. Ik noemde die categorie berichten My Own Private Wikipedia. Die vormt de geboorte van het idee. In plaats van 1 wikipedia waar in theorie 7 miljard mensen aan werken, verlangde ik naar 7 miljard wikipedia’s.
Op My Private Wikipedia vind je de invalshoeken die ik boeiend vind: een subselectie. Je zou kunnen tegenwerpen dat dit indruist tegen de meerstemmigheid, maar dat is volgens mij een interface-kwestie, eronder en erachter ligt nog steeds de opsomming van alles, de gelijktijdigheid, de ijsberg.
Is wikipedia wel een goede naam? zegt ze. Iets met –pedia is al genoeg om in één woord uit te leggen waar het om gaat. De associatie –pedia is al genoeg.
We googlen hoe je meerstemmig in het Engels vertaalt.
Many voices. Polyphonous. Polyphonic.